Świątynia w Uppsali
Główne czczone bóstwo: Frej - bóg urodzaju, roślinności, pokoju, płodności, bogactwa i radości
Lokalizacja: Stara Uppsala – w pobliżu współczesnego miasta Uppsala w Szwecji
Okres świetności: do XI w.
Charakterystyka:
Świątynia boga Freja był jednym z najbardziej znanych i najczęściej odwiedzanych przybytków na terenie Skandynawii. Informacji o kulcie boga urodzaju w tym miejscu pochodzą z wielu źródeł - nie tylko o charakterze stricte mitologicznym. Historycy i archeolodzy nie są jednak w pełni zgodni co do tego, czy w Uppsali faktycznie istniała świątynia, czy moje był to jedynie pewien obszar kultowy (święty gaj). Niemniej jednak, wszyscy zgodni są co do tego, że Uppsala stanowiła bardzo ważne miejsce kultowe dla ludów skandynawskich. Najpełniejszy opis świątyni przytacza Adam z Bremy, który ukazuje ją jako pełen przepychu, tonący w złocie i drogocennych kamieniach budynek, w którego środku miały znajdować się trzy posągi:
- pięknego Freja z ogromnym fallusem – symbolem płodności i urodzaju,
- Odyna w pełnym uzbrojeniu,
- Thora z wielkim młotem (lub berłem).
Uppsala stanowiła w pewnym stopniu swoiste miejsce pielgrzymkowe dla ludów skandynawskich. Wszystkim trzem bóstwom oddawano cześć podczas największego i najhuczniej obchodzonego święta, odbywającego się co dziewięć lat. Prawdopodobnie na terenie świątyni istniała święta studnia, w której topiono ludzi i zwierzęta, a w Świętym Gaju Freja składano bogom ofiary z powieszonych na drzewach ludzi.
Praktyki kultowe nie ustały w Uppsali nawet po nadejściu chrześcijaństwa. Dopiero król Inge I w latach 1083 – 1087 miał zniszczyć doszczętnie świątynie i zakazać składania w tym miejscu krwawych ofiar.
Bibliografia:
- Banek K., Religi Germanów, [w:] Słownik wiedzy o religiach, Bielsko – Biała 2007
- Cotterell A., Słownik mitów świata, Warszawa 2006
- Green R.L., Mity skandynawskie, Warszawa 1978
- Kempiński A. L., Słownik mitologii ludów europejskich, Warszawa 1993
- Lindow J., Norse Mithology: A guide to the Gods, Heroes, Rituals and Beliefs, Oxford 2008
- Malinowski Ł., Berserkir i Ulfheonar w historii, mitach i legendach, Kraków 2009
- Piekarczyk S., Mitologia germańska, Warszawa 1979
- Słupecki L.P., Mitologia skandynawska w epoce Wikingów, Kraków 2003
- Skandynawia. Wierzenia i obrzędy, [w:] Wielka Historia Świata, T. 13. Cywilizacje Europy, Warszawa 2006
- Szrejter A., Bestiariusz germański. Potwory, olbrzymy i święte zwierzęta, Gdańsk 2012
- Szrejter A., Demonologia germańska. Duchy, demony i czarownice, Gdańsk 2010
- Szrejter, Mitologia germańska, Warszawa 1997
- Turville – Petre E.O.G., Myths and Religion of the North. The Religion of Ancient Skandynawia, London 1964
Lady_Hekate
Korekta Verien
Grafika Jamnik |