Dane:

Imię: Demeter

Status: bogini

Patronat:  bogini płodności, plonów

Atrybuty poświęcone:  kłosy zboża i maki

Rzymski odpowiednik: Cerera, Ceres

Zwierzę: krowa, świnia, koza, owca

Rodzice: Kronos i Rea

Siostry: Hestia, Hera

Bracia: Hades, Posejdon i Zeus

Dzieci: Kora (Persefona) z Zeusem, Plutos z Jasjonem, Arejon i Despojna z Posejdonem

Główne miejsca kultu: Eleusis, Arkadia, Kreta, Samotraka

Historia:

Demeter była córką Kronosa i Rei, boginią urodzaju i płodności, patronowała rolnikom, ich uprawom i stadom. Nawiedzała przysiółki, sprawiała, że gleba stawała się urodzajna, a zwierzęta  - płodne i dorodne.  Jako bogini życia stanowiła swoisty antonim swej córki Persefony – bogini śmierci.

Demeter miała zaszczepić w ludziach ideę własności ziemi, zainspirowała poczucie patriotyzmu i dała początek wszelkim prawo natury oraz porządkowi społecznemu. Uosabiała boskie i niezmienne prawa natury. Przysięgano na Demeter podczas zawierania umów, paktów i sojuszy.  Na jej imię zaklinali się też wszyscy najwyżsi urzędnicy w państwie, że będą sprawować swój urząd przestrzegając wszelkich praw – spisanych i zwyczajowych.

O Demeter narodziło się kilka mitów z czego najważniejszym i najlepiej znanym był:

- mit o Demeter i Korze.

Ponadto po Grecji krążyły również opowieści o:

- Demeter i Keleosie,

- Demeter i Posejdonie,

- o Jazjonie i Erystichtonie – ci herosi byli znani przede wszystkim w Arkadii, na Samotrace i na Krecie.

W sztuce:

Istnieje niewiele greckich posągów, które można by z całą pewnością uznać za wyobrażania Demeter. Przedstawiano ją w wieńcu z kłosów zbóż, symbolizującym płodność ziemi. Najlepiej zachowana rzeźba Demeter pochodziła z Knidos i przedstawiała siedzącą boginię w długiej szacie, z welonem, bez diademu, wieńca czy korony.

Kult:

Kult Demeter był rozpowszechniony w całej Grecji – głównie w Arkadii, Samotrace i na Krecie. Ku jej czci organizowano dwa rodzaje świąt: TALIZJE, będące typowymi obchodami znanych nam dożynek, TESMOFORIE, które były związane z sakramentem małżeństwa oraz najbardziej znane tzw. misteria eleuzyńskie, które miały zostać ustanowione przez samą Demeter.

Bibliografia

1. Graves R., Mity greckie , Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1982
2. Hammond N.G.L., Dzieje Grecji, Warszawa 1973
3. Kubiak Z., Mitologia Greków i Rzymian, Warszawa 199
4. Ludwiczak B., Mitologia Greków i Rzymian, Kraków 2010
5. Parandowski J., Mitologia. Wierzenia i podania Greków i Rzymian, Warszawa 1997
6. Pietrzykowski M., Mitologia starożytnej Grecji, Warszawa 1979
7. Winniczuk L., Ludzie, zwyczaje i obyczaje starożytnej Grecji i Rzymu, Warszawa 2006

* Pierre G., Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Wrocław 2008

Tekst: Lady_Hekate      Oprawa graficzna: Jamnik_sst       Korekta: verien