ERECHTEJON

Lokalizacja: Grecja, Ateny, Akropol

Czas powstania: lata 421 – 406 p.n.e.

Twórcy/architekci: nieznani

Styl: joński

Miejsce kultu: świątynia poświęcona Atenie i Posejdonowi oraz legendarnemu królowi Aten - Erechteuszowi

Charakterystyka:

Erechtejon został wzniesiony w V w. p.n.e. w celu uświęcenia i przekazania potomnym pamiątek narodowych oraz upamiętnienia mitów związanych z głównymi patronami Aten – Ateną i Posejdonem.

Zgodnie z tradycją, świątynia powstała dokładnie na miejscu legendarnego sporu pomiędzy bogami, gdzie po uderzeniu trójzębu miała trysnąć najbardziej krystaliczna woda morska w postaci źródła, a po uderzeniu dzidą Ateny miało wyrosnąć drzewo oliwne.

W świątyni czczono Erechteusza – mitycznego króla Aten, identyfikowanego z Erichitionisem, synem Hefajstosa, wychowankiem Ateny-  oraz parę bogów – Posejdona i Atenę. Kompleks świątynny obejmował miejsce dawnej wyroczni Ateny oraz kultu Zeusa, Hefajstosa i lokalnego herosa Butesa.

Świątynia miała układ dwupoziomowy, ze względu na usytuowanie jej na bardzo nierównym terenie miała niesymetryczny plan. Została zbudowana w porządku jońskim, na planie prostokąta.

Fasada świątyni zwrócona była w kierunku wschodnim, przed nią umieszczono sześć jońskich kolumn. Od północnej strony świątyni znajdował się duży portyk otoczony z trzech stron jońską kolumnadą. Zadaszenie mniejszego (ale najbardziej znanego), południowego portyku (tzw. Ganek lub Loża Kor), zostało oparte na sześciu kolumnach w kształcie kobiecych postaci – zwanych kariatydami – każda o wysokości 2,2 m.

W środku znajdował się drewniany posąg Ateny Polias, który co cztery lata w trakcie trwania Panatanejów był przyozdabiany przez młode dziewczęta w długą szatę przedstawiającą sceny z Gigantomachii. W pobliżu świątyni miały znajdować się źródło i drzewo oliwne – dary Posejdona i Ateny dla Aten.

Bibliografia:

• PAUZANIASZ, Wędrówki po Helladzie. W świątyni i w micie. Księgi I, II, III i VII, Wrocław 2007

• Berhardt M. L., Sztuka Grecka, Warszawa 1979

• Estreicher K., Historia sztuki w zarysie, Warszawa 1987

• Koch W., Style w architekturze, Warszawa 2005

• Parnicki-Pudełko S., Architektura starożytnej Grecji, Warszawa 1985
  

• Wielka Historia Świata, T. VII, Grecja, Kreta – Ateny, Warszawa 2005

• Wielka Historia Świata. Świat okresu cywilizacji klasycznych, pod red. A. Krawczuka, T. 3, Kraków   2005

Lady_Hekate

Korekta Verien

Grafika Jamnik