WIEŻA BABEL – „Zbudujemy sobie wieżę, której wierzchołek będzie sięgał nieba”

Według Biblii (Rdz 11, 1-9) potomkowie Noego po przybyciu do ziemi Sennar postanowili zbudować olbrzymią wieżę, której szczyt miał sięgać nieba. Bóg, postrzegając chęć jej budowy jako przejaw ludzkiej pychy, nie dopuścił do jej ukończenia - „pomieszał im języki”, aby nie rozumiejąc siebie nawzajem, nie mogli sfinalizować swego dzieła.

Samo słowo „Babel” pochodzi z języka hebrajskiego i oznacza po prostu Babilon, który według miejscowej tradycji miał zostać założony przez boga Marduka. Babel jest archetypicznym miejscem, gdzie ludzkość miała zostać surowo ukarana przez Boga za swoją pychę.

„Wieża Babel” należy do opowieści etiologicznych, których zadanie polegało na wyjaśnianiu przyczyny rozmaitych zjawisk – w tym akurat przypadku chodziło o sposób, w jaki powstały narody i języki narodowe.

Inspirację dla biblijnej opowieści o wieży Babel mógł stanowić babiloński epos o stworzeniu świata i ludzi Enuma elisz, mówiący o budowie wieży i sanktuarium o nazwie Esangili. Naród żydowski najprawdopodobniej zetknął się z tym tekstem w czasie tzw. niewoli babilońskiej.

Punkt wyjścia dla opowieści o Wieży Babel mogły stanowić wznoszone na terenie Mezopotamii zigguraty (lub zikkuraty), budzące wśród narodu żydowskiego niejednoznaczne skojarzenia ze względu na wysokość oraz fakt, że ich wierzchołki zdawały się sięgać nieba. Zigguraty stanowiły symbol potęgi i pobożności władców Mezopotamii.

Do największych zigguratów należał Urnammu w Ur oraz główna świątynia boga Marduka w Babilonie – ETEMENANKI, która mogła stanowić pierwowzór dla biblijnej wieży Babel.

Bibliografia:

1.  Estreicher K., Historia sztuki w zarysie, Warszawa 1987

2. Historia Literatury Światowej, Starożytność, T. 1, Warszawa 2009

3. Kopaliński Władysław, Słownik mitów i tradycji kultury, T. 3., Warszawa 2007

4. Mieroop van den M., Historia starożytnego Bliskiego Wschodu ok. 3000 – 323 p. n. e., Warszawa 2011

4. Słownik biblijny, pod red. W.R.F. Browninga, Warszawa 2008

Lady_Hekate

Korekta Verien

Grafika Jamnik